Zapraszam do przeczytania zapisu rozmowy z kierownikiem służby bhp w przedsiębiorstwie, gdzie duża część zatrudnionych osób pracuje na zewnątrz.
Kierownik służby bhp: Zbliża się sezon zimowy, jakie parametry powinna mieć odzież dla naszych pracowników, którzy pracują na otwartej przestrzeni w różnych warunkach atmosferycznych?
Piotr Głowski: odczucie termiczne osób pracujących w niesprzyjających warunkach pogodowych jest różne i zależy od wielu czynników – nie tylko od temperatury powietrza, wilgotności, prędkości wiatru, czy opadów, ale również od kondycji naszego organizmu. To wszystko wpływa na subiektywne odczucie ciepła, co można przedstawić jako temperaturę odczuwalną, która z kolei ma wpływ na nasze samopoczucie i komfort pracy. Wracając do pytania, uważam, że niezbędne jest zaopatrzenie się w odzież ciepłochronną, która przeznaczona jest do pracy na zewnątrz, gdzie temperatura otoczenia jest niższa od temperatury pokojowej.
K. Odzież to dość szerokie pojęcie. O jakich ubraniach mówimy?
P.G. Odzież ciepłochronną najczęściej stanowi zestaw elementów, które mogą być łączone ze sobą w zależności od potrzeb. Najczęściej produkowane są dwuczęściowe ubrania, które mogą być dodatkowo uzupełnione kamizelką lub ocieplaczem.
K. Na co zatem zwracać uwagę przy zakupie takiej odzieży?
P.G. Izolacyjność cieplna wyrobu odzieżowego, grubość oraz przepuszczalność powietrza są tymi parametrami, którymi należy się kierować przy zakupie ubrania. Zanim jednak do niego przystąpimy, niezbędne jest określenie warunków klimatycznych, w jakich będziemy pracować. Istotne jest także uwzględnienie rodzaju wykonywanej pracy, gdyż podczas ruchu organizm człowieka wydziela ciepło, a jego ilość uzależniona jest od wydatku energetycznego związanego z wykonywaną pracą i kondycją organizmu. Ogólnie odzież przeznaczoną do pracy w niskich temperaturach można podzielić na dwie kategorie – do pracy w temperaturze nieprzekraczającej -5°C i w temperaturze poniżej -5°C.
Ta klasyfikacja odzieży pozwala na jej właściwy dobór tak, aby zapewnić optymalny, adekwatny poziom ochrony w różnych warunkach użytkowania. I tak do pracy w temperaturze nieprzekraczającej -5°C stosuje się odzież spełniającą wymagania normy PN-EN 14058:2007 (odzież ochronna – wyroby odzieżowe chroniące przed chłodem). W normie tej określono wymagania i metody badania dotyczące pojedynczych wyrobów odzieży chroniącej organizm przed wychłodzeniem w środowisku o obniżonej temperaturze.
Rodzaj takiej odzieży, ze względu na niski poziom zagrożenia, zaliczany jest do I kategorii środków ochrony indywidualnej i nie podlega on ocenie typu WE, która jest częścią procedury, w wyniku której jednostka notyfikowana ocenia i poświadcza, czy też wydaje certyfikat, iż próbka lub prototyp, spełnia wymagania określonego aktu prawnego. Z kolei, do pracy w temperaturze poniżej -5°C powinna być stosowana odzież ciepłochronna spełniająca wymagania normy PN-EN 342:2006 (odzież ochronna – zestawy odzieży i wyroby odzieżowe chroniące przed zimnem).
Dla tej odzieży wymagane są badania izolacyjności cieplnej. Odzież przeznaczona do ochrony człowieka w środowisku o temperaturze poniżej -5°C zaliczana jest do II kategorii środków ochrony indywidualnej, podlega więc ocenie typu WE przez jednostkę notyfikowaną.
K. Wróćmy jeszcze do izolacyjności cieplnej wyrobu odzieżowego, o której wspominał Pan wcześniej, o co konkretnie chodzi?
P.G. Izolacyjność cieplna odzieży zależy przede wszystkim od materiałów, jakich się używa do ich produkcji. Jako warstwę ocieplającą najczęściej stosuje się odpowiednie włókniny ocieplające. Przy szczególnie niesprzyjających warunkach atmosferycznych, niskich temperaturach otoczenia, stosuje się grube warstwy izolacyjne, co powoduje wzrost masy odzieży i tym samym ogranicza ruchy, co nie przekłada się na wygodę, komfort użytkowania i wydajność pracy.
K. A czy na rynku istnieje już alternatywa dla ciężkiej i krępującej ruchy odzieży?
P.G. Na szczęście tak, znane są rozwiązania z udziałem włókniny ocieplającej Thinsulate. Włóknina ta ma zastosowanie w ubraniach roboczych, płaszczach, kurtkach, kombinezonach, a także w rękawicach, czapkach, butach, a w nawet ocieplaczach nurkowych. Zaawansowana technologia mikrowłókien o grubości 2-5 µm – 25 x cieńsza od ludzkiego włosa – zapewnia najwyższe parametry cieplne przy najniższej wadze i grubości, co dla użytkownika/ratownika oznacza swobodę ruchu. Odzież zachowuje również odpowiedni fason. Włóknina Thinsulate utrzymuje na niezmienionym poziomie swoje właściwości cieplne w trakcie całego okresu użytkowania.
Splot włókien oraz zastosowany do produkcji Thinsulate materiał pozwoliły uzyskać mniej niż 1% absorpcji wody w stosunku do wagi własnej, co umożliwia utrzymanie ciepła i suchości podczas niesprzyjających warunków pogodowych. Włóknina Thinsulate to również bezwonny i hipoalergiczny, czyli idealny dla alergików materiał, posiadający certyfikat Oekotex.
Podsumowując, włóknina ocieplająca Thinsulate to komfort, którego oczekuje każdy użytkownik ubrań wierzchnich. Odzież wykonana z tej włókniny gwarantuje brak zjawiska potliwości, lekkość, trwałość, odporność na wodę i wilgoć, a przede wszystkim wygodę użytkowania.
K. Jak więc dobrać odpowiednią gramaturę, grubość włókniny thinsulate pod indywidualne potrzeby, by zoptymalizować komfort pracy?
P.G. Oczywiście można to zrobić. Poniżej przedstawione są dwie tabele. Zawarte w nich informacje dają nam obraz, pozwalają dobrać odpowiednią gramaturę włókniny ocieplającej thinsulate pod potrzeby pracownika w zależności od tego, w jakich warunkach pracuje i jaki jest czas ekspozycji. Gdyż wartość ochronna efektywnej izolacyjności cieplnej wyrobów odzieżowych przekłada się na kombinacje temperatury otaczającego powietrza i aktywności.
Poniższa tabela odpowiada sytuacji aktywności ruchowej lekkiej i średniej poruszającego się pracownika. Dla każdego z tych poziomów obliczona jest najniższa temperatura, w której osoba przebywająca w tych warunkach może przebywać. Wartości te oparte są na następujących warunkach: temperatura powietrza jest równa średniej temperaturze radiacyjnej, prędkość wiatru między 0,3 a 0,5 m/s, wilgotność na poziomie 50% a prędkość poruszania się to około 1 m/s.
K. Jak korzystać z tych parametrów?
P.G. Podaję przykład:
proszę spojrzeć na tabelę nr 1 – przyjmijmy, że pracownik przebywa na zewnątrz i wykonuje pracę o aktywności ruchowej średniej, gdzie temperatura waha się w granicach – 19 °C charakter pracy jest taki, iż pracownik przebywa w tych warunkach 8 godzin. Według tabeli izolacyjność odzieży powinna wahać się na poziomie 0,310 rct.
A teraz proszę spojrzeć na tabelę nr 2 – aby zapewnić pracownikowi komfort pracy w ww. warunkach, powinna być zastosowana włóknina ocieplająca spełniająca takie parametry. W tym przypadku włóknina ocieplająca thinsulate typ P-150 (gramatura 150 g/m²) ma współczynnik izolacyjności cieplnej rct na poziomie 0,325, czyli spełnia nasze oczekiwania.
Należy pamiętać, że są to założenia teoretyczne i zależą od wielu czynników, ale dają pewien obraz jakich materiałów użyć w jakiej gramaturze, żeby zapewnić pracownikowi komfort cieplny.
